Psikanalizin Sonu
Psikanalizin hedefinden ve sonundan bahsedebilmemiz için başından itibaren bireyi psikanalize getiren sebebi kuramımızın nasıl ele aldığına değinmemiz gerekmektedir.
Psikanalizi diğer terapi türlerinden farklı kılan psikanalizin bireyin acısına, onu analize getiren şikayetine yaklaşma şeklidir. Freud ve Lacan'ı okuduğumuzda belirti (semptom) yeni bir anlam kazanır. Psikanalitik bakış açısıyla belirti şikayete indirgenemez.
Psikanaliz, kişinin tekrar eden yaşantılarında ya da duygularında, bilinçdışı yani henüz bilincinde olmadığı bir sorumluluğu olduğunu öne sürer. Bu şikayet ettiği belirtisinin öyküsü dahilinde bir anlamı vardır ve aynı zamanda bu şikayeti doğuran örüntüye libidinal olarak bağlıdır. Bu belirtinin iki yüzü olduğu anlamına gelmektedir : anlamı-jouissance diye adlandırılan yüzü.
Bu durumda serbest çağrışım zincirini takip etmek belirtinin iki yüzünü de görmemizi sağlar : belirti, bir yandan acı çeken bireyin sığınağıdır, bir yandan da onun jouissance modudur. Bu durumda psikanalizde her belirti iki boyutta ele alınır : çağrışımlar zincirinde açığa çıkan bir gösteren boyutu ( kişinin hayatı dahilinde anlamı) ve yoruma direnen, yorumlanamayan, sözün dışında kalan bir jouissance boyutu.
Bunun sonucu olarak bir analizin nihai hedefi kişinin bu bilinçdışı bilgiye ulaşması olduğu kadar, jouissance'ıyla baş etme şekli geliştirmesine de yardımcı olmaktır.
Lacan'ın deyimiyle bu durumda analiz semptomdan (belirtiden) sintoma (bilirtiye) bir yolculuktur ve bu yolculuk en öznel olanı, bilinçdışı arzuyu açığa çıkartmayı hedeflemektedir. Bu, kişiyi daha hayat dolu, daha yaratıcı, kendisine karşı daha yumuşak (kollayıcı) ve anlayışlı yapacağı kadar aynı zamanda gösterenlerle ilişkisindeki değişiklikten ötürü daha esprili de yapacaktır.
Bu noktalar (kişinin kendine dair bilgi kazanması, öyküsünden özgürleşmesi, daha hayat dolu olması, bilinçdışı isteğini kabul edip sorumluluğunu alması, daha esprili ve yaratıcı olması) başarılı bir analizin sonunu işaret eder.
-
Notlar :
Lacan Jouissance kavramının diğer dillere çevrilmemesini istemiştir, bundan ötürü bu metinde fransızca yazılımı ile bırakılmıştır. Psikanaliz Yazılarının 2017 Bahar sayısında yayımlanan yazımızda zevk olarak türkçeye çevrilmiş ve tanımı detaylı bir şekilde yapılmıştır. Yazıyı sitemizde aşağıdaki linke tıklayarak veya kitabı satın alarak ulaşabilirsiniz.
