Kadınların Mirası
Annelik, kendi zamanının öğretilerini kendinden son- ra gelen kuşağa aktarabilme ve diğer kuşağın başlayacağını kabul edebilme becerisidir. Başka bir deyişle, anne tarafın- dan bir devir teslimini, çocuk tarafındansa bir ruhsal mirası üstlenmeyi gerektirir. Bu devir tesliminde her zaman eksik kalanlar olur ve kadınlar da bunları sorgulamaktan kendile- rini alıkoyamazlar. Kızlar annelerini kimi zaman tıpkı Darren Aronofsky’nin Black Swan’indeki annenin, kızının tüm kişi- sel alanlarını sabote ettiği gibi yutucu, ele geçirici, aşırı nüfuz eden olarak tanımlarlar. Kimi zamansa Pablo Trapero’nun La Quietud’ındaki gibi yaşadıkları yoksunluklardan, alamadık- ları bakımlardan yakınıp bunları yalnızlıklarının, cinsel iliş- kilerinde ve hayatlarında ıskaladıklarının sebebi olarak gö- rürler. Başka bir deyişle anne kimi zaman çok baskıcı ve var, bazense hiç yoktur!
Bu ana-kız ilişkisinde eksik kalanların dilimizde en büyük şairlerinden biri belki de Didem Madak’tır. 12 yaşındayken tam da kadınsılığa dair yeni bir yolun; buluğ çağının başın-
290
dayken annesini kaybeder. Kendisinin de dokunaklı bir şekil- de yazdığı gibi acaba bir kadın hayatı boyunca kaç defa anne- sine onu yeniden doğurması için çağrıda bulunmuştur? Kaç defa bu sebeple ona kızmış ve affedememiştir? Kadının an- nesinden alabildikleri, alamadıklarından kantarda hep daha mı az çeker? Annenin, kızını kendisi gibi eksikli yaratışı kimi zaman kızı tarafından gizli bir ihanet olarak yaşanır ve kızın kadınsılığa dair hikâyesinin geri kalanı bu bilinçdışı bilginin üzerine örülür. Lacan da birçok seminerinde kadın ve kadınsıyı, kız çocu- ğu ve anne arasındaki ilişkiyle beraber ele alır ve bu ilişkinin farklı boyutlarına ışık tutar. Lacan’a göre kızın annesinden beklediği, “töz” statüsüne yükselttiği kadınlığa dair değerli şeyler vardır ve kız bunları alamıyor olmaktan yakınabilir. Bu metinle, Lacan’dan yola çıkarak Laure Naveau’nun Kadınsı Yalnızlık ve Toplumsal Bağ metninde ele aldığı (annesel) yıkımı bir vaka örneğiyle derinleştirmeyi sürdüreceğiz.
